Filosofie van de dag

Sommige filosofen beweren dat we beter af zouden zijn zonder empathie. Dat is een krasse uitspraak. Doorgaans wordt empathie (begrepen als het zich kunnen inleven in iemand anders) als een belangrijk, misschien zelfs noodzakelijk element van een morele houding genoemd. De gulden regel, doe niet aan een ander wat je zelf niet wilt aangedaan worden, stimuleert de gedachte dat moreel handelen te maken heeft met zich verplaatsen in andermans schoenen. Ook ontwikkelingspsychologisch en primatologisch onderzoek toont dat de capaciteit om het perspectief van iemand anders in te nemen verbonden is met het beschikken over morele regels. En wanneer we niet bereid zijn om vluchtelingen te helpen, ligt dat dan niet aan ons gebrek aan empathie? Empathie en moraal lijken wel onlosmakelijk met elkaar verbonden. En toch – empathie wordt   van haar morele voetstuk gehaald met goede argumenten. Ten eerste moet duidelijk zijn dat empathie niet volstaat om tot moreel goed handelen te komen. Zich kun

In de inleiding van  De Tweede Sekse  stelt Simone de Beauvoir de vraag 'Wat is een vrouw?', om tamelijk fatalistisch te antwoorden 'Tota mulier in utero'. Vrouwen zijn een en al baarmoeder. De Beauvoir choqueert met haar beschrijving van de bloedige lijdensweg van menstruatie en ontmaagding, naar zwangerschap en bevalling ... stuk voor stuk martelingen, om van het moederschap nog maar te zwijgen. Voor de Beauvoir, zoals voor vele andere feministen in haar kielzog, staat het feminisme op gespannen voet met het moederschap. Een zichzelf respecterende vrouw kiest niet voor vrijwillige gevangenschap en opoffering van lichaam en geest. En ik begrijp wat ze bedoelt. Maar een recente gebeurtenis in mijn eigen leven (u raadt vast welke) dwingt me om er dieper over na te denken. Is het moederschap een gevangenis? Moet een moeder haar autonomie, haar eigen dromen en ambities in de ijskast stoppen? Zijn zwangerschap en bevalling martelingen die de vrouw ontmenselijken e